Hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, cụ thể là thời trang, việc khẳng định phong cách riêng và giá trị khác biệt là điều chúng ta đều hướng đến. Tuy nhiên, đây là quá trình khiến nhiều bạn gặp rất nhiều khó khăn, trong đó có mình.
Bạn từng cảm thấy lạc lõng vì chưa tìm được bản ngã trong thế giới thời trang? Hôm nay mình sẽ chia sẻ với mọi người một số yếu tố mà mình nghĩ có ảnh hưởng đến “signature style" trong thiết kế. Chỉ cần để ý một chút, biết đâu bạn sẽ tìm được câu trả lời?
1. TỦ QUẦN ÁO
Đây là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến phong cách cá nhân của bạn trong thiết kế thời trang. Chúng ta thường bay bổng với những ý tưởng trang phục độc đáo, được truyền cảm hứng bởi những xu hướng và phom dáng mới lạ nhưng khi nhìn lại, ta vẫn không biết mình thực sự thích gì. Cảm giác bản thân có thể vẽ nên những bộ cánh thật đẹp nhưng đó không phải là dấu ấn cá nhân của mình, điều này từng khiến nhiều người phải trằn trọc.
Hãy thử một lần ngắm nhìn lại tủ quần áo của mình và tìm ra điểm chung giữa các món đồ, chúng thể hiện cá tính gì của bạn? Biết đâu bạn sẽ tìm được cảm hứng về phom dáng, chất liệu và màu sắc từ chính phong cách thời trang mà bạn ưa chuộng? Sau khi tìm ra điểm chung của những set đồ, bạn hãy nghĩ đến những bộ đồ mà bạn thích nhất. Chiếc áo, bộ đầm, hay đôi giày, chiếc túi nào khiến bạn hạnh phúc nhất khi nghĩ đến? Đó chính là những “signature items" của bạn, cũng phần nào là chìa khóa đầu tiên mở cánh cửa phong cách cá nhân của bạn.
Để định hình bản thân trong thiết kế thời trang, việc nhìn lại chính tủ đồ, cách phối đồ của bản thân cũng là một ý tưởng không tồi phải không? Ví dụ, nếu bạn là người yêu thích những món đồ trung tính, đơn sắc không cầu kỳ, có thể phong cách thiết kế của bạn sẽ đi sâu vào xu hướng tối giản. Hay có người bạn của mình mang phong cách hào nhoáng, chuộng đính kết sẽ thích thiết kế trang phục dạ hội. Dù không phải điều quyết định hoàn toàn nhưng tủ đồ cá nhân là thành tố ảnh hưởng tương đối lớn đến phong cách thiết kế thời trang của bạn.
2. NHÀ THIẾT KẾ/THƯƠNG HIỆU THỜI TRANG MÀ BẠN ĐẶC BIỆT ẤN TƯỢNG
Nhiều bạn từng nói với mình rằng họ thích rất nhiều nhà thiết kế, hứng thú với rất nhiều thương hiệu và không cố định một phong cách nào cả. Mình hiểu cảm giác này, sẽ có những lúc bạn không thực sự ấn tượng với một thương hiệu nào và cũng chưa có ai khiến bạn bị thu hút tuyệt đối. Điều này thực ra không có gì tiêu cực, nếu bạn là một người có thể linh hoạt với nhiều phong cách thì bạn rất phù hợp để làm việc cho nhiều nhãn hàng khác nhau trong ngành công nghiệp thời trang.
Bạn có thể làm stylist, creative director cho các bộ ảnh editorial, thậm chí là chuyên gia về chất liệu, tư vấn thiết kế cho họ. Học thiết kế thời trang không có nghĩa chúng ta sẽ thành lập thương hiệu cá nhân luôn và bắt buộc phải có một phong cách rõ ràng ngay từ đầu. Đó là cả một quá trình học hỏi và trải nghiệm, mỗi người sẽ duy trì với ngành thiết kế theo cách khác nhau. Chính vì vậy, bạn đừng vội tự ti về bản thân khi cảm thấy mất phương hướng giữa vô vàn phong cách trên màn ảnh.
NTK Phoebe Philo & Thương hiệu CÉLINE
NTK Cường Đàm & Thương hiệu Chats by C.Dam
Có thể bạn không để ý, nhưng điều gì cũng có nguyên nhân của nó. Trước đây, có những lúc mình tưởng những nút “save" ảnh từ thương hiệu nào đó, hay những nhà thiết kế mình ấn tượng chỉ là sự vô tình, chỉ đơn giản vì đó là những bộ cánh ấn tượng, lộng lẫy nhưng hoá ra không phải. Bạn đã bao giờ ngồi lại và tự hỏi tại sao bạn lại ấn tượng với một brand nào đó chưa? Hãy gạch ra những chi tiết trang phục chủ đạo (tông màu, phom dáng, tính cách) của từng nơi; hãy liệt kê những phong cách bạn từng yêu thích; hãy nghĩ xem họ mang màu sắc gì khiến bạn bị cuốn hút vậy?...Từ đó, hãy tinh lọc ra những thành tố mà bạn thấy thích thú nhất ở thời điểm hiện tại nhé! Có thể chúng ta không để ý, nhưng những điều lọt vào tiềm thức của mỗi người hầu như đều mang điểm chung gì đó với bản thân dù ít dù nhiều, thậm chí có cả hình ảnh chúng ta ở trong đó.
Ngoài ra, đối với những bạn có thể thấy rõ màu sắc chung từ những nhà thiết kế và thương hiệu mình hứng thú thì đó cũng là một điều rất tuyệt vời. Có những bạn chỉ chú ý đến các thương hiệu tối giản; có những bạn chỉ hứng thú với thời trang punk rock, glam rock; hay những bạn khác sẽ yêu thích các nhà thiết kế đầm dạ hội…
Trong thiết kế thời trang, để định hình phong cách cá nhân là điều không hề dễ dàng. Nhà thiết kế huyền thoại Yohji Yamamoto từng nói: “Start copying what you love. Copy copy copy copy. At the end of the copy you will find yourself.” Điều này không mang nghĩa rằng chúng ta đi sao chép thiết kế của người khác. Đó cũng là quá trình ta được ảnh hưởng bởi những người đi trước và không ngừng quan sát, phân tích những tác phẩm đã có sẵn. Từ đó, ta sẽ nhào nặn và thai nghén nên kiệt tác của riêng mình.
NTK Yohji Yamamoto
3. STYLE ICON/NGƯỜI NỔI TIẾNG Người có tầm ảnh hưởng (celebrity, influencers…) hay những icon thời trang nổi tiếng là yếu tố ảnh hưởng vô cùng to lớn đến phong cách thiết kế của vô số bạn trẻ, thậm là những nhà thiết kế lừng danh. Có rất nhiều người được truyền cảm hứng bởi phong cách thời trang của các ca sĩ, nhóm nhạc hay diễn viên mà họ yêu thích. Đối với họ thì đó là những hình mẫu lý tưởng để khai thác cho sức sáng tạo của mình.
Những người nổi tiếng ảnh hưởng lên thời trang qua cách phối những món đồ thời thượng, hợp thẩm mỹ tại một thời điểm nhất định. Đồng thời, họ cũng tự tạo ra xu hướng cho chính mình và cả công chúng. Có rất nhiều cá nhân định hình phong cách thời trang của bản thân theo những “hot items" mà họ thấy idol của mình diện trên mạng xã hội. Bên cạnh đó, những influencers, fashionista cũng cung cấp ý tưởng và truyền cảm hứng cho mọi người về những xu hướng sắp tới. Có người hứng thú với phong cách Dark Wear nhờ sự ảnh hưởng của G-Dragon, Chris Brown…hay thương hiệu Rick Owens - “Chúa tể" thống lĩnh Dark Wear.
Bạn có phải là fan hâm mộ của ai đó không? Liệu bạn có ấn tượng với cách họ phối đồ, sự xuất hiện trên thảm đỏ của họ hay cách mà họ xây dựng hình ảnh không? Đôi khi thần tượng của chúng ta cũng nói lên phần nào tính cách của mỗi người đó, hãy thử để ý hơn đến họ ở khía cạnh thời trang nhé! Biết đâu bạn sẽ khám phá ra điều gì đó ở bản thân mình?
4. SÁCH/PHIM ẢNH NGHỆ THUẬT
Đối với những sinh viên thiết kế thời trang có sở thích đọc sách, hay hứng thú với phim ảnh và nghệ thuật nói chung, đây là một nền tảng tiềm năng để bạn tìm ra câu trả lời cho chính mình. Những thứ liên quan đến tâm hồn, tinh thần đều có tầm ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, tính cách và cá tính nghệ thuật của bạn.
Mình biết có những bạn rất đam mê tìm hiểu về các phong trào nghệ thuật trong lịch sử (chủ nghĩa siêu thực - Surrealism, chủ nghĩa biểu hiện - Expressionism, chủ nghĩa tương lai - Futurism…), tất cả đều là những nguồn cảm hứng vô tận cho thiết kế thời trang. Mỗi xu hướng nghệ thuật sẽ mang lại một phong cách, cảm xúc khác nhau. Mỗi phong trào cũng sẽ có những nghệ sĩ tiêu biểu (Surrealism: Salvador Dalí, Frida Kahlo; Cubism: Pablo Picasso; Pop Art: Andy Warhol…) và liệu bạn có được ảnh hưởng bởi họ hay không? Nếu bạn chưa tìm hiểu về lịch sử và bối cảnh thời trang nhiều, đây cũng có thể là một gợi ý không tồi cho bạn. Hãy thử đọc và nghiên cứu xem bản thân mình hứng thú với phong cách nghệ thuật nào và tại sao nhé! Đấy chính là tiếng nói cá nhân của bạn đó!
Đối với sách, âm nhạc và phim ảnh cũng vậy, bạn hay đọc gì, nghe gì và xem gì nhất? Mình từng thực hiện một cuộc khảo sát nhỏ với các đồng nghiệp của mình thì mỗi người đều tìm ra một tính cách trong thời trang của họ thông qua thú giải trí.
Có người nhận thấy bản thân có sự lãng mạn, bay bổng trong thiết kế khi có thói quen đọc sách ngôn tình. Có người tìm thấy bản thân mình có sự kết nối với tinh thần đương đại, tối giản, trưởng thành khi có sở thích với sách ảnh về triết lý thế giới nhân sinh quan. Có người nhận ra bản thân phù hợp với một thế giới mộng mơ, viễn tưởng khi có thói quen xem phim về khoa học.
5. TRẠNG THÁI CẢM XÚC VÀ TÂM LÝ
Ngày nay, thời trang không còn đơn thuần chỉ là những trang phục để diện trên người, ngành công nghiệp thời trang không còn xoay quanh những hành động mua và bán. Thời trang chính là phong cách sống, là thủ pháp biểu hiện tư tưởng và suy nghĩ của con người.
Một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến phong cách cá nhân của bạn trong thiết kế thời trang đó chính là những cảm xúc cá nhân, những xúc cảm thường trực trong tâm can mỗi người. Bạn nghĩ sao nếu một bộ sưu tập thời trang có thể truyền tải hết trạng thái và tinh thần của người sáng tạo nên nó? Hẳn đó là những tác phẩm nghệ thuật có chiều sâu hơn phải không? Khi ấy, thiết kế đó chắc chắn sẽ lưu lại dấu ấn của riêng bạn bởi cảm xúc và thế giới quan của mỗi người là khác nhau, không trùng lặp. Thể hiện cảm xúc của bản thân trong thiết kế/ tác phẩm nghệ thuật của mình cũng là một trong những cách nhiều nhà thiết kế hay nghệ sĩ giải toả tâm lý trong cuộc sống.
Comme des Garçons Fall 2015 | IMAGE: Fashionista
Một trong những minh chứng rất rõ nét trong thời trang, mỗi bộ sưu tập của nhà thiết kế huyền thoại Rei Kawakubo đều được cấu thành từ những cảm xúc bất chợt, hay sự trầm lắng, lặng lẽ. Điển hình, bộ sưu tập Fall 2015 từ thương hiệu Comme des Garçons của bà mang cảm giác vô cùng thanh thản, thiền định với những phom váy được thổi phồng, xếp tầng bao phủ toàn bộ cơ thể. Một thế giới siêu thực, bay bổng và ngẫu hứng chính là cái nhìn ấn tượng về nhà thiết kế này.
Viktor & Rolf Spring 2019 | IMAGE: teenvogue.com, dezeen
Bên cạnh đó, thương hiệu Viktor & Rolf cũng từng làm sang chấn thế giới khi đưa những câu nói nổi tiếng (meme/quotes) trên mạng xã hội vào bộ sưu tập Couture Xuân 2019. Đây là một ý tưởng rất thú vị khi ngày nay chúng ta thường tìm đến những câu châm ngôn để giải tỏa cảm xúc thì giờ đây thời trang cũng có thể nói hộ điều đó. Khi yếu tố cảm xúc, trạng thái tâm lý của con người được đưa vào thời trang, mọi thứ sẽ đều mang màu sắc rất riêng và đa dạng.
Yếu tố cảm xúc, trạng thái ở đây có thể là của riêng bạn nhưng cũng có thể là tiếng nói đại diện của bạn thay cho một tầng lớp xã hội, một cộng đồng nào đó.
6. VẤN ĐỀ XÃ HỘI, GIÁ TRỊ CỘNG ĐỒNG
Có rất nhiều phương thức để bạn có thể tìm được bản thân trong thiết kế thời trang và yếu tố về xã hội chính là một khía cạnh không kém phần quan trọng. Đối với những bạn có sự quan tâm đến các vấn đề xã hội như nữ quyền, bình đẳng giới, thời trang là phương tiện để mọi người truyền tải thông điệp ý nghĩa đến công chúng.
Sếp của mình - Nhà thiết kế Cường Đàm, anh luôn trân trọng và nâng niu cái đẹp, đặc biệt là nét đẹp của người phụ nữ. Chính vì vậy, các thiết kế của anh mang ý niệm đứng về người phụ nữ với tinh thần đậm tính nữ quyền. Bên cạnh đó, với sứ mệnh truyền tải những giá trị văn hoá Việt trên nền ngôn ngữ thời trang đương đại, các thiết kế của C.Dam cũng được làm mới từ nguyên liệu sáng tạo truyền thống. Những giá trị tinh thần đậm tính nhân văn ấy đã trở thành hành trang xuyên suốt chặng đường nghệ thuật của anh.
Bạn thì sao? Bạn có đặc biệt chú ý đến sự kiện lịch sử hay một vấn đề xã hội nào đó không? Giá trị mà bạn có thể đem đến cho cộng đồng là gì và nó sẽ thay đổi cách nhìn nhận của mọi người ra sao? Sau đây là một vài gợi ý về những giá trị cộng đồng mà bạn có thể áp dụng trong phong cách/ xu hướng thiết kế của mình:
Social status/ vị trí trong xã hội.
Gender equality/ bình đẳng giới.
Creativity/ sự sáng tạo.
Diversity/ tính đa dạng.
Environment/ vấn đề môi trường.
Social Interaction/ tương tác xã hội.
Freedom, liberation/ sự tự do, giải phóng.
Culture/ văn hoá.
Transparency/ sự minh bạch.
Recognition/ sự công nhận.
…
Hãy cho bản thân thời gian để tự khám phá và tìm hiểu xem phong cách của bạn sẽ phù hợp với tinh thần chủ đạo là gì nhé!
7. BIẾT ƯU THẾ & HẠN CHẾ CỦA BẢN THÂN
Biết ưu và nhược điểm của chính mình là yếu tố quyết định phong cách thiết kế của bạn. Khi bạn biết thế mạnh của mình trong thiết kế, hãy tập trung phát huy và khai thác những ý tưởng xoay quanh nó. Nếu bạn đặc biệt hứng thú và cảm thấy bản thân có thể làm tốt những khía cạnh liên quan đến chất liệu như đan lát, thêu đính,...rất có thể bạn là một sinh viên thiết kế có phong cách trội về textile/fabric manipulation.
Cá nhân mình, có lẽ mình cũng đã chia sẻ vấn đề này khá nhiều lần, đó là mình không mạnh về rập - pattern making nên sẽ rất khó để may những thiết kế cầu kỳ về phom dáng. Nếu để vẽ, mình có thể bay bổng với rất nhiều cấu trúc khác lạ, bắt mắt, nhưng để tự may và làm rập là một vấn đề hoàn toàn khác. Những thiết kế của mình thường trội về kích thước (volume) hoặc oversize, mình cũng cố gắng biến tấu khéo léo một số chi tiết để chúng trở nên độc đáo hơn. Nếu những người có chuyên môn như thầy cô hay thợ rập bóc tách thiết kế của mình thì thực chất rập của mình không phải quá phức tạp so với thời trang sàn diễn. Nhưng bù lại bởi kích cỡ lớn, quá trình làm rập của mình vẫn tốn khá nhiều thời gian và công sức.
Tuy nhiên, phát huy thế mạnh của bản thân không có nghĩa là chúng ta chỉ bó hẹp với phong cách đó. Thế mạnh ở đây đôi khi chỉ tiếp diễn trong một khoảng thời gian nhất định, bởi mỗi cá nhân sẽ luôn phát triển và ngành công nghiệp thời trang cũng vậy. Bạn vẫn cần thử nghiệm với những mảng khác bởi đôi khi hạn chế lại có thể trở thành thế mạnh nếu bạn có thể bước ra khỏi vùng an toàn của mình. Thời gian gần đây mình cũng mới thử sức với textile, dù không thực sự là thế mạnh từ ban đầu nhưng mình cảm thấy khá hứng thú và có lẽ mình sẽ tiếp tục thử nghiệm nhiều hơn trong tương lai.
Bài viết có lẽ cũng đã dài, mình đã dành nhiều tâm huyết cho nội dung này với mong muốn có thể phần nào giúp đỡ mọi người định hướng phong cách cá nhân trong thiết kế thời trang, đặc biệt là những bạn đang cảm thấy mất phương hướng. Bản thân mình cũng chưa thể khẳng định là đã tìm được phong cách cá nhân 100%, còn rất nhiều điều mình cần khám phá. Từ những trải nghiệm thực tế, mong bài viết trên sẽ hữu ích với mọi người! Cùng kiên trì nhé!